HASAR ANALİZ LABORATUVARI

Malzeme Hasar Analiz Laboratuvarı, ODTÜ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü içinde yer almaktadır. Laboratuvar, otomotiv, havacılık, demiryolu, enerji, inşaat, imalat vb. sektörlerde kullanılan parçalarda oluşan hasarlar ve nedenleri ile ilgilenmektedir. Laboratuvarın başlıca hedefleri:
• Başta metal ve alaşımları olmak üzere tüm malzemelerde meydana gelen hasarları araştırmak, nedenlerini tespit etmek ve çözüm önerileri sunmak.
• Malzeme seçimi, kalite kontrol vb. konularda çalışan mühendisleri malzeme seçimi ve hataları konusunda bilinçlendirmek.
• Bölümümüzde son 30 yılda oluşan bilgi birikimini endüstri ile paylaşmak ve bu tür hataların çözümünde profesyonel destek sağlamak.
• Malzeme hasarı ve araştırılması konusunda öğrencilerimize ve mühendislere destek ve eğitim vermek.Malzeme seçimi, kalite kontrol vb. konularda çalışan mühendisleri malzeme seçimi ve hataları konusunda bilinçlendirmek.

İlk fotoğraf bir 4x4 aracın arka aks miline ait. Diğeri ise bir buhar borusu.

HASAR ANALİZ LABORATUVARINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN ÇALIŞMALAR

Hasar analizinde, NİÇİN? ve NASIL? sorularına cevap bulmak için çaba harcıyoruz.

Metal ve alaşım parçaların kullanımı sırasında karşılaşılan kırılma, çatlama, aşınma, korozyon gibi hasarların nedeni, elektron mikroskobu, kırık yüzey makro analizi, mekanik deneyler, metal yorulma deneyleri, yüksek sıcaklık deneyleri ve kimyasal analiz yöntemleri kullanılarak araştırılmaktadır. Hazırlanan rapor, malzemenin hasarlanma nedeninin belirlenmesinin yanısıra bu hasarın ileride önlenmesi için alınması gereken önlemleri de içermektedir.

Bu laboratuvarda incelenen ve sonuçlandırılan bazı malzeme ve hasar analizlerinden örnekler:

• Metal ve alaşımlarda üretim hataları ve nedenleri (döküm, hadde, ısıl işlem, kaynak ve diğer üretim hataları)
• Metal ve alaşımlarda içyapı problemleri ve nedenleri (iri tane, metal-dışı kalıntı, mikroçatlaklar, aşırı ısınma sonucu oluşan problemler)
• Metal yorulma hasarı ve önlenmesi.
• Yüksek sıcaklık problemleri ve çözüm önerileri.
• Malzemenin çalışma koşullarından kaynaklanan korozyon hasarları ve çözümü.
• Hidrojen gevrekliği hasarları ve çözümü.
• Gerilimli korozyon çatlağı problemleri.
• Bir hasarlanmanın kullanım hatasından kaynaklanıp kaynaklanmadığı.
• Hatalı malzeme seçimi kaynaklı hasarlar

wear1 wear2

Bir iş makinasında korsan parça kullanımı. Soldaki parça orijinal. Sağdaki parça ise korsan yedek parça ve çok kısa süreli kullanım sonrası aşınmış!