TCDD'de Elektrikli İşletmenin 50. Yılı*
4. Aralık. 1955 - 4. Aralık. 2005

TCDD 1955 yılında, o dönemde çok yeni sayılabilecek (ama yıllar geçtiğinde yaygın bir sistem olarak kabul görecek olan) 25  kV 50 Hz  elektrifikasyona sahip İstanbul Avrupa Yakası banliyö hattını (Sirkeci Halkalı Hattı) elektrikli işletmeye açmıştı. Bu hatta çalışmak üzere 20 (bazı kaynaklara göre 18) elektrikli banliyö dizisi (8 000) ve bu bölgeye ekspres ve yük trenleri ile buharlı lokomotif sokmamak için üç tane de elektrikli lokomotif (BB 4 000) almıştı. Yine bu hatta o dönem için modern olan DRS sistemi ile trafik denetimi yapılıyordu.


Sirkeci-Halkalı elektrifikasyonunun şematik gösterimi (İstanbul Sirkeci-Halkalı Banliyö Hattının Elektrikli İşletmeye Açılışı, TCDD Matbaası, İzmir, 1956).


Elektrik besleme sistemine ait başka bir şema
(İstanbul Sirkeci-Halkalı Banliyö Hattının Elektrikli İşletmeye Açılışı, TCDD Matbaası, İzmir, 1956).


Sistemi besleyen Veliefendi Trafo Merkezinin o günlerdeki görünümü
(İstanbul Sirkeci-Halkalı Banliyö Hattının Elektrikli İşletmeye Açılışı, TCDD Matbaası, İzmir, 1956).


Sirkeci-Halkalı hattında bulunan istasyon ve duraklarla bunların kilometre ve rakımını, aralarındaki en büyük eğim ve kurbları gösteren bir diagram. Burada dikkat çekici üç durak var: Samatya, Baruthane ve Şenlik. Samatya İstasyonunun bugünkü adı Kocamustafapaşa, Şenlik istasyonunun bugünkü adı Menekşe, Baruthane Durağı içinse Bakırköy ile Yeşilyurt arasında hatlar birbirinden ayrılıyor, sonra yine yaklaşıyor ve bu durak bugüne kadar yapılmamış. Soğuksu ve Halkalı istasyonları arasında bugün Kanarya Durağı var
(İstanbul Sirkeci-Halkalı Banliyö Hattının Elektrikli İşletmeye Açılışı, TCDD Matbaası, İzmir, 1956).


Sirkeci elektrikli tren deposunun yerleşim planı
(İstanbul Sirkeci-Halkalı Banliyö Hattının Elektrikli İşletmeye Açılışı, TCDD Matbaası, İzmir, 1956).


Sirkeci elektrikli tren deposunda bakım için kanala girmiş bir 8 000 dizi. Bu dizilerin orijinal hallerinde baştaki ve sondaki iki motris vagon (a ve c) 3. mevki, ortadaki romork vagon (b) ise 2 mevki idi. Fotoğrafta kapı üstlerinde, bu vagonların 3. mevki olduklarını gösteren 3 rakamları görülüyor (İstanbul Sirkeci-Halkalı Banliyö Hattının Elektrikli İşletmeye Açılışı, TCDD Matbaası, İzmir, 1956).


Yine o günlerde 8 000 banliyö dizisi "garaj yolu" olarak isimlendirilen hatlardan birinde
(İstanbul Sirkeci-Halkalı Banliyö Hattının Elektrikli İşletmeye Açılışı, TCDD Matbaası, İzmir, 1956).


Yine o dönemde elden geçirilen "Halkalı Teşkilat İstasyonu"nun o günkü krokisi. Elektrikli tren sundurması hala o amaçla kullanılsa da buharlı tren sundurmasında bugün dizel lokomotifler duruyor
(İstanbul Sirkeci-Halkalı Banliyö Hattının Elektrikli İşletmeye Açılışı, TCDD Matbaası, İzmir, 1956).


1956 yılında, henüz Türkiye'de ulusal elektrik ağı (o dönemde enterkonnekte [kendi içinde bağlı] sistem deniyordu) tamamlanmadan önce, 1960 yılında elektriklendirilmesi planlanan hatları ve ilgili elektrik ağını gösteren bir plan
(İstanbul Sirkeci-Halkalı Banliyö Hattının Elektrikli İşletmeye Açılışı, TCDD Matbaası, İzmir, 1956).

Ayrıca, 2000'li yıllarda çekilen fotoğraflar için Sirkeci-Halkalı Elektrifikasyonu sayfalarına bakabilirsiniz.

İstanbul Sirkeci-Halkalı Banliyö Hattının Elektrikli İşletmeye Açılışı kitabını sağlayan TCDD Müzeler Müdürü Sayın Servet Sarıaslan ve 1. Bölge (Haydarpaşa) Eğitim Müdür Yardımcısı Sayın Ruhan Çelebi'ye teşekkürlerimle...


Ana Sayfaya...