Öğretimsel Materyal Geliştirme Gereksinimi

Öğretimsel materyal geliştirme; önceden belirlenmiş içerik ve öğrenci gereksinimlerine göre öğretimin düzenli bir şekilde planlanması, uygulanması ve uyarlanması için bir yapı oluşturur. Bu yöntem öğretmen ve öğrencinin ortak birlikteliğinin sınırlı olduğu ve yüz yüze görüşmenin az düzeyde kaldığı uzaktan eğitim ortamı için gereklidir. Öğretimsel materyal tasarım örnekleri ve yöntemleri farklılıklar göstermelerine rağmen, birçoğu aşağıda görülen tasarım, geliştirme, değerlendirme ve düzeltme aşamalarını takip ederler.

Öğretimsel materyal geliştirme süreci

Tasarım

İhtiyacı belirleyin
Hedef kitleyi inceleyin
Amaçları belirleyin

Düzeltme

Düzeltme planını geliştirin ve uygulayın

Geliştirme

İçeriğin taslağını hazırlayın
Varolan malzemeyi gözden geçirin
İçeriği düzenleyin ve geliştirin
Malzeme ve iletim yöntemini seçin/uygulayın

Değerlendirme

Amaç ve hedefleri gözden geçirin
Değerlendirme stratejisi geliştirin
Veri toplayın ve inceleyin

Tasarım Aşaması

Öğretim için ihtiyacı belirleyin - Başlangıç için, gereksinimin doğruluğunu belirtecek veriler toplayıp öğretim ihtiyacını belirleyin. (öğretimsel ihtiyaca yol açan nedenler, planlanmakta olan öğretimin bu ihtiyacı en iyi şekilde karşılayacağını gösteren eski deneyimler,...)

Hedef kitleyi inceleyin - Uzaktaki öğrencileri ve onların ihtiyaçlarını en iyi şekilde anlamak için yaş, kültürel geçmiş, deneyim, ilgi ve eğitim seviyelerini dikkate alın. Düşünülmekte olan öğretim yöntemleri ve iletim sistemlerine yakınlıklarına bakarak bu dersten alacakları bilginin ne şekilde işlerine yarayacağını hesaplayın. Eğer sınıf geniş bir gruptan ya da farklı alt gruplardan gelen öğrencilerden oluşacaksa bunu da dikkate alın. Mümkün olursa, öğretmenin öğrencilerin bulunduğu yerlere gitmesi ve gerek tek tek gerekse grup halinde öğrencilerle görüşmesi faydalı olur. Gösterilen bu ilgi aynı zamanda öğrencilere öğretmenin adsız varlık olmadığını görmeleri açısında iyi olur. Hedef grupla daha önce çalışmış olan meslektaşlar da yardımcı olabilir.

Amaçları belirleyin - Soruna olduğu kadar öğrenci ihtiyaçları ve karakteristiklerini de göz önüne alarak öğretimsel amaç ve hedefleri belirleyin. Amaç öğretimsel olarak istenen genel kavramlar, hedef ise amaca ulaşmakta kullanılan belirli basamaklardır.

Geliştirme Aşaması

İçeriğin taslağını hazırlayın - Öğretimsel sorunları, hedef kitle analizini, öğretimsel amaç ve hedefleri ve istenen ders içeriğini temel alarak, tamamlanacak ders içeriği taslağını hazırlayın.
Varolan malzemeyi gözden geçirin - Bir sonraki aşamada, her öğretmen elindeki malzemeyi gözden geçirmelidir. Öğretimsel malzeme tekil olarak kullanılmamalıdır çünkü hazır olarak bulunurlar ya da geleneksel sınıf ortamında etkili kullanımı sağlanır. Bu, özellikle önceden hazırlanmış malzemelerden, televizyon dersleri, vs..., bahsedilirken doğrudur. Birçok önceden hazırlanmış öğretim aracı benzer geçmiş ve deneyimlere sahip öğrencilere seslenirken, farklı kültürlerde bulunan öğrenciler için yetersiz kalır. Eğer önceden hazırlanmış bu tür bir malzeme kullanılacaksa, giriş, sonuç ve özetler ekleyerek öğrencinin düzeyine uygun hale getirin.
İçeriği düzenleyin ve geliştirin - Büyük bir ihtimalle öğretmenlerin karşılaştığı en büyük sorun öğrenciyle ilgili örnekler yaratmaktır. İçerik çoğu zaman öğrenciye kendisi tarafından rahatlıkla anlaşılan bir yapıda örnekler verilerek anlatılmalıdır. En iyi örnekler açık ve öğrencinin ilgisini anlatılan konuya çekenlerdir. İlgisiz örneklerin kullanılması öğrenmenin başarısız olmasına yol açar. Öğretmenin deneyimi ve konuyla ilgili verdiği örneklerin öğrenciye yabancı kalması, kırsal ve değişik kültürlerden oluşan bölgelerde sıkça yaşanan bir sorundur. Bu sorunun çözümü, dinleyicilerin rastgele seçilmiş bir kısmıyla örnekler hakkında tartışmalar yapmaktır.
Malzeme ve iletim yöntemini seçin/uygulayın - Öğretim malzemesinin gelişmesi ve iletim yöntemlerinin seçilmesi genellikle yazı, ses, video ve verileri yüz yüze iletişimle beraber kullanılmayı gerektirir. Burada karşılaşılan, sorun iletim birimlerinin tanımlanan öğrenci ihtiyaçlarına, içerik gereksinimlerine ve teknik kısıtlamalarla birleştirilmesidir. Örneğin; sınıftaki bazı öğrencilerin sahip olmadığı teknolojik olanaklar kullanmak iyi değildir. Kullanılan iletim sisteminin tüm öğrenciler için geçerli olduğundan emin olun.

Değerlendirme Aşaması

Amaç ve hedefleri gözden geçirin - Değerlendirmenin bir amacı, öğretimsel yöntem ve malzemelerin istenen amaç ve hedeflere uygunluğunun anlaşılmasıdır. Öğretimin uygulanması, geliştirilen malzemenin ilk gerçek testidir. Uygulamadan önce öğretim malzemenizi küçük bir grupla ön testten geçirin. Eğer bu mümkün değilse, malzemenin ilk kullanımı, etkisini belirlemek için alan testi olarak da kullanılacaktır.
Değerlendirme stratejisi geliştirin - Öğretimin başarısını nasıl ve ne zaman değerlendireceğinizi planlayın.
Sürece yönelik değerlendirme ders içeriğinin geliştirme ve uygulama aşamalarında öğretimin düzeltilmesi için kullanılabilir. Örnek olarak, öğretmen öğrencilere adres yazılmış ve pulu yapıştırılmış posta kartları göndererek dersten sonra doldurup gödermelerini isteyebilir. Bu küçük değerlendirmeler dersin güçlü ve zayıf olduğu noktaları, teknik ve iletimsel konuları/sorunları ve daha detaylandırılması gereken içerik hakkında bilgi edinmeyi sağlar.
Ürüne yönelik değerlendirme öğretim süreci tamamlandıktan sonra dersin tekrar düzenlenmesi ve gelecek için planlanmasına yardımcı olur. Burada dersin bitmesinin ardından, öğrencilerin dersin nasıl daha iyi olabileceğini tartışması örneğini verebiliriz.
Sürece ve ürüne yönelik değerlendirmelerde, veriler nicel ve nitel yöntemlerler toplanır. Nicel değerlendirme yanıtlara bağlıdır ve toplanan veriler üzerinde yapılan deneysel araştırmalar sonucunda ortaya çıkar. İstatistiksel verilere dayalıdır.
Bunun tam aksine, nitel değerlendirme yanıtları derinlemesine inceler. Daha öznel bir yol olan ikili görüşme ve küçük bir sayıda kullanıcının dikkatlice gözlenmesine bağlıdır. Nitel yaklaşım uzaktaki öğrencilerin istatistiksel analizleri hiçe saymasından dolayı oluşan farklılıklar nedeniyle özel bir değer taşır. En iyi yaklaşım, öğrenci başarısının nicel ölçümlerini açık uçlu görüşmeler ve derse katılmayan öğrencilerin dersin başarısı ve kullanılan iletim yöntemi hakkında bilgi toplama ve değerlendirmesi ile sağlanır.
Veri toplayın ve inceleyin - Ders malzeme uygulamasını bitirdikten sonra, değerlendirme verileri toplamaya başlayın. Bu sonuçların dikkatlice incelenmesi öğretim sürecindeki açıklık ve zayıf yönleri belirlemekte kullanılır. Değerlendirme sonuçlarının analizi düzeltme planı hazırlamağa geçiş olacaktır.

Düzeltme Aşaması
En dikkatli düzenlenen uzaktan eğitim dersinin bile iyileştirilmesi gerekebilir, ve düzeltme için ihtiyaç duyulur. Aslında, dikkatlice yeniden düzenlenen bir ders ilk kullanıldığında kusursuz olduğu düşünülen bir dersten daha güvenlidir.
Düzeltme planları meslektaş ve alan uzmanlarından alınan geri bildirimlerle beraber değerlendirme sürecinin bir sonucudur. Dersin iyi ve kötü yönleri hakkında ders öğretmeninin kendi düşünceleri en iyi düzeltme kaynağıdır. Bu nedenle, düzeltme planlarının mümkün olduğunca dersin bitiminden hemen sonra hazırlanması gerekir.
Genellikle büyük ünitelerin yönetilebilmesi için daha kolay küçük parçalara bölünmesi, ya da öğrenciler arası etkileşimin arttırılması gibi küçük çapta düzenlemeler yapılmaktadır. Diğer durumlarda, daha ciddi düzeltmeler gerekir. Yapılan değişikliklerin ders, kullanılmadan önce alan testinden geçirilmesi önemli ve atlanmaması gereken bir noktadır.
Yapılan düzeltmelerin bir grup öğrenci alan uzmanları, ve diğer öğretmenler üzerinde test edilmesi gerekir. Bu sürecin sonuçları, uzaktaki her sınıfın özelliklerinin değişken olduğu bilgisi göz önüne alınarak yorumlanmalıdır. Bir öğrenci grubu üzerinde kabul gören bir düzeltme başka bir gruba uygun gelmeyebilir.