Niçin yenilik ve ücretler?

• Teknolojik yenilikler uzun dönemli ekonomik büyüme açısından belirleyici
  • Rekabet gücü ve yenilik rantı açısından da…
• Yenilik → ücret ilişkisi gelir dağılımı açısından önemli
  • Ücret/ücret dışı gelir eşitsizliği
  • Ücretliler arası eşitsizlik
  • Yeniliklerin teşvik edilmesi

Yenilik ve ücretler

• Yenilik → yeni bilgi
  • Üretkenlik artışı
  • Zımni (tacit) bilgi artışı
  • Yenilik yeteneği artışı
• Yenilik → ücretler [\(w = \theta lp + (1 - \theta) w^*\)]
  • Üretkenlik artışı
    • Çalışanların pazarlık gücü varsa
  • Pazarlık gücünün artması
  • “Beşeri sermaye” artışı
• Bu etkiler tüm çalışanlar için aynı ölçüde geçerli değil!

Yenilik ve ücretler

Model

• Firmalar t = 1, …, T zamanında gözleniyor
  • Her firma her yıl gözleniyor
• İlk yenilik q zamanında yapılıyor
  • t = 1, …, q-1 döneminde yenilik yapan yok
• Yeniliğin etkisi q’dan T’ye kadar devam ediyor
  • Aşamalı işlem modeli
  • \(d_t\) (t ≥ q) t yılında yenilik yapan firma grubu (cohort)
  • \(z_{it}\) yenilik kukla değişkeni

Model

• s zamanında yapılan yeniliğin t zamanında ücrete etkisi

\(te_t(s) = w_t(s) - w_t(∞), s = q, ..., T\)

• Yenilik yapan üzerinde ortalama ücret etkisi (ATT)

\(\tau_{st} = E[te_t(s) | d_s = 1], s = q, ..., T; t = s, ..., T\)

Model

• Varsayımlar
  • Öngörememe (etki başlangıcı)
    • \(E[w_t(s) - w_t(∞) | d] = 0, t < s\)
  • Paralel eğilim
    • \(E[w_t(∞) - w_1(∞) | d_q, ..., d_T] = E[w_t(∞) - w_1(∞)], t = 2, ..., T\)
• Beklenen ücret (d’ye bağlı)
  • \(E(w_t | d) = E[w_t(∞) + d_q \tau_{qt} + ... + d_T \tau_{Tt}]\)
• Beklenen ücret sabit etkiler modeli ile tahmin edilebilir (Wooldridge, 2021)
  • \(w_{it} = f_i + T_t + \tau z_{it} + \beta X_{it} + \epsilon_{it}\)
    • Etki pozitif olduğu halde, homojen etki olmaması durumunda negatif tahmin edilebilir
    • X endojen olabilir
  • \(w_{it} = f_i + T_t + \tau_{st}z_{it} d_{is} T_t + T_t X_i \pi_t + \rho_{st}z_{it} d_{is} T_t \dot X _{ir}\)
    • Bu modele \(X_i\) eğilimi etkileyen değişkenler
    • Etki düzeyinin yenilik sonrası zamana bağlı olduğunu varsayıyoruz
    • \(\tau_{st} = \tau_{t-s}, s = q, ..., T, t = s, ..., T\)

Veri kaynakları

• Sanayi Bakanlığı Girişimci Bilgi Sistemi
  • SGK verileri
    • Çalışan bazında 3 aylık/aylık veriler
  • Bilanço ve gelir tablosu
  • Patent başvurusu yapan firmalar
  • Ar-Ge yapan firmalar

Ücretler

• Asgari ücret
  • 2022 Net 4253 TL, brüt 5004 TL, işgücü maliyeti 5880 TL
• Sosyal sigorta primi
  • Taban (asgari ücret)
  • Tavan (aylık brüt 37500 TL)
    • Tavan/taban oranı
    • 2017-2022: 7.5
    • 2009-2016: 6.5

Firma seçimi

• İmalat sanayii
  • Bilanço esasına göre vergi veren
  • Belirli bir süreklilik gösteren
  • En az bir kişi istihdam eden
• 2007-2020 döneminde sürekli olarak faaliyet gösteren
  • 2009 sonrası patent başvurusu yapan
  • 2009 sonrası Ar-GE yapan
  • Kontrol grubu (CEM, kabalaştırılmış tam eşleme)
    • Eşleştirme değişkenleri: 2008 çalışan sayısı (log), firma yaşı (log), sermaye yoğunluğu (log), ihracat konumu, faaliyet gösterdiği sektör (NACE Rev2, 2-hane düzeyinde)

Firma sayıları, 2020

• Tüm firmalar: 459600
  • Bilançosu olan: 216503
  • Süreklilik gösteren: 156646
    • En az 1 çalışanı olan: 135113
    • Patent: 851
    • AR-GE: 3022
• Her yıl faaliyet gösteren: 32274
  • Patent: 429
  • AR-GE: 1470
• 2009-2020’de patent alanlar: 1095 (Kontrol grubu 1095)
• 2009-2020’de Ar-Ge yapanlar: 2010 (Kontrol grubu 2010)

Ortalama firma büyüklüğü

Ortalama firma büyüklüğü

Ortanca ücretler

Firma içi ücret farklılıkları

Tahmin sonuçları

• Yöntem: DID/Sabit etkiler modeli - Wooldridge (2021)
• Karşılaştırmalar
  • Kontrol grubu (CEM)
  • Tüm firmalar
• Etki başlangıcı: 3 yıl
• Yazılım: R fixest paketi

Patentlerin ücret etkisi

Ar-Ge’nin ücret etkisi

Patent ve Ar-Ge’nin üretkenlik etkisi

Patent ve Ar-Ge’nin karlılık etkisi

Sonuçlar

• Yenilikler ücret ve emek üretkenliğinde uzun dönemli artışa yol açıyor
  • Patent başvurularındaki etki Ar-Ge’den daha fazla
• Emek ve sermaye arasındaki gelir eşitsizli artıyor
• Asgari ücret kazananlar ile yüksek ücretliler arasındaki ücret eşitsizli artıyor

• İşgücü devir oranına etki yok
• Ayrılan ve işe yeni girenlerin ücretlerine etki yok

Teşekkürler…