Teknolojik Yenilik, Ücretler ve Gelir Dağılımı

Çiğdem Ekiz ve Erol Taymaz
İktisat Bölümü
Orta Doğu Teknik Üniversitesi
http://users.metu.edu.tr/etaymaz

EconAnadolu 2022
Eskişehir / 13-15 Mayıs 2022

Niçin yenilik ve ücretler?

Teknolojik yenilikler uzun dönemli ekonomik büyüme açısından belirleyici
- Rekabet gücü ve yenilik rantı açısından da…
Yenilik → ücret ilişkisi gelir dağılımı açısından önemli
- Ücret/ücret dışı gelir eşitsizliği
- Ücretliler arası eşitsizlik
- Yeniliklerin teşvik edilmesi

Yenilik → yeni bilgi
- Üretkenlik artışı
- Zımni (tacit) bilgi artışı
- Yenilik yeteneği artışı
Yenilik → ücretler [\(w = \theta lp + (1 - \theta) w^*\)]
- Üretkenlik artışı
  - Çalışanların pazarlık gücü varsa
- Pazarlık gücünün artması
- “Beşeri sermaye” artışı
Bu etkiler tüm çalışanlar için aynı ölçüde geçerli değil!

Firmalar t = 1, …, T zamanında gözleniyor
- Her firma her yıl gözleniyor
İlk yenilik q zamanında yapılıyor
- t = 1, …, q-1 döneminde yenilik yapan yok
Yeniliğin etkisi q’dan T’ye kadar devam ediyor
- Aşamalı işlem modeli
- \(d_t\) (t ≥ q) t yılında yenilik yapan firma grubu (cohort)
- \(z_{it}\) yenilik kukla değişkeni

\(te_t(s) = w_t(s) - w_t(∞), s = q, ..., T\)

\(\tau_{st} = E[te_t(s) | d_s = 1], s = q, ..., T; t = s, ..., T\)

Varsayımlar
- Öngörememe (etki başlangıcı)
  - \(E[w_t(s) - w_t(∞) | d] = 0, t < s\)
- Paralel eğilim
  - \(E[w_t(∞) - w_1(∞) | d_q, ..., d_T] = E[w_t(∞) - w_1(∞)], t = 2, ..., T\)
Beklenen ücret (d’ye bağlı)
- \(E(w_t | d) = E[w_t(∞) + d_q \tau_{qt} + ... + d_T \tau_{Tt}]\)
Beklenen ücret sabit etkiler modeli ile tahmin edilebilir (Wooldridge, 2021)
- \(w_{it} = f_i + T_t + \tau z_{it} + \beta X_{it} + \epsilon_{it}\)
  - Etki pozitif olduğu halde, homojen etki olmaması durumunda negatif tahmin edilebilir
  - X endojen olabilir
- \(w_{it} = f_i + T_t + \tau_{st}z_{it} d_{is} T_t + T_t X_i \pi_t + \rho_{st}z_{it} d_{is} T_t \dot X _{ir}\)
  - Bu modele \(X_i\) eğilimi etkileyen değişkenler
  - Etki düzeyinin yenilik sonrası zamana bağlı olduğunu varsayıyoruz
  - \(\tau_{st} = \tau_{t-s}, s = q, ..., T, t = s, ..., T\)

İmalat sanayii
- Bilanço esasına göre vergi veren
- Belirli bir süreklilik gösteren
- En az bir kişi istihdam eden
2007-2020 döneminde sürekli olarak faaliyet gösteren
- 2009 sonrası patent başvurusu yapan
- 2009 sonrası Ar-GE yapan
- Kontrol grubu (CEM, kabalaştırılmış tam eşleme)
  - Eşleştirme değişkenleri: 2008 çalışan sayısı (log), firma yaşı (log), sermaye yoğunluğu (log), ihracat konumu, faaliyet gösterdiği sektör (NACE Rev2, 2-hane düzeyinde)