Sunum planı

• Niçin KİT?
• Türkiye’de KİT’lerin konumu
• KİT’ler ve üretkenlik
• Sonuçlar

Niçin KİT?

• Ekonomik nedenler
  • Doğal tekel
  • Kamusal mal
  • Gelir elde edilmesi
  • Sermaye birikiminin yetersiz olması
  • Sanayi politikası aracı
• Politik nedenler
  • “Stratejik” sektörler
  • Kamu mülkiyetinin yaygınlaşması

KİT’ler ve ekonomik etkinlik

• Kamu-özel performans farkı
  • Ekonomi dışı (rasyonel olmayan) hedefler
  • Siyasi baskı, yanlış yatırım/fazla istihdam/aşırı ücret
  • Üretken olmak için yeterli teşvik/baskı yok
    • KİT’ler üzerinde rekabetçi baskı zayıf
  • Sermaye kısıtının bağlayıcı olmaması, yatırım ölçeği
• Performans tanımları
  • Kârlılık
  • Üretkenlik
  • Yenilik/bilgi birikimi

Çalışmanın kapsamı ve veri kaynakları

• Türkiye imalat sanayii, 1983-2001
• TUİK Yıllık İmalat Sanayii Anketleri
  • Tüm kamu işyeleri ve 10+ kişi çalıştıran özel işyerleri

KİT’leri konumu

İmalat sanayiinde KİT’lerin sayısı (işyeri)

KİT’leri konumu

KİT’lerin imalat sanayii katma değer ve istihdam payı

KİT’leri konumu

KİT’lerin göreli işgücü üretkenliği ve ücretler

Sektörel dağılım

KİT’lerin sektörel payı

Sektörel dağılım

KİT’lerin sektörel payı

Özelleştirme

Özelleştirmeden en çok etkilenen sektörler

Bölgesel gelişme

KİT’lerin il imalat sanayi üretimindeki payı, 1985 ve 2000

Bölgesel gelişme

KİT’lerin il imalat sanayi üretimindeki payı, 1985 ve 2000

Üretkenklik

• İşgücü üretkenliği (kişi başına katma değer)
• Toplam faktör verimliliği
  • Üretim sınırı/fonksiyonu tahmini
  • \(Q = f(K, L, E, M, t)\)
  • ISIC Rev 2. 4-hane düzeyindeki sektörler için translog üretim fonksiyonu tahmini
    • GMM-sistem tahmin yöntemi
    • Elde edilen katsayılardan her işyeri için TFV tahmini
    • Kamu-özel üretkenlik farklılığı
    • Yıllık ortalama üretkenlik artış oranı
    • Ölçeğe göre getiri katsayısı

Üretkenlik farklılıkları

• Teknolojik farklılıklar
• Yönetim farklılıkları
• Fiyatlama farklılıkları
  • Fiyatı düşük olan işyerlerinin üretkenliği de düşük tahmin ediliyor
• Ürün farklılıkları

Üretkenlik

Not: Çubuklar kamu üretkenlik farkını, sarı noktalar ortalama yıllık üretkenlik artış oranını göstermektedir. Şekilde KİT’lerin çıktı payının %20 ve üzerinde olduğu sektörler yer almaktadır.

Üretkenlik

Not: Çubuklar kamu üretkenlik farkını, sarı noktalar ortalama yıllık üretkenlik artış oranını göstermektedir. Şekilde KİT’lerin çıktı payının %20’den az olduğu sektörler yer almaktadır.

Sonuçlar

• KİT’ler pek çok sektörün geliştirilmesinde önemli
• KİT’ler bölgesel kalkınma açısında önemli
• KİT’ler ile özel işyerleri arasında sistemli bir üretkenlik farklılığı yok
• Fiyat her zaman toplumsal değeri göstermiyor
  • Marjinal maliyetin düşük olduğu durumlar
• KİT’lerin özelleştirilmesi ve kamu girişimciliğinin zayıflaması sanayileşme süreci açısından olumsuz etkide bulundu
• Yeniden kamu girişimciliği?
  • Yeni kamusal alanlar, açık kaynak, açık veri, açık yenilik, açık bilim…