Büyük dönüşüm

Büyük dönüşüm

• Dünüşümü sağlayan teknolojiler
  • Simülasyon
  • Yapay zeka ve akıllı sistemler
  • Sensörler
  • Artırılmış gerçeklik
  • Nesnelerin İnterneti
  • Akıllı robotlar ve otomasyon
  • Büyük veri analitiği
  • Siber güvenlik
  • Bulut bilişim
• Ortak payda: çok farklı alanlarda, faaliyetlerde ve sektörlerde bilgi dijital formatta kodlanmaktadır

Çalışmanın amaçları

• Türkiye’de dijital teknoloji sektörlerinin konumu ve gelişimi
• Dijital teknolojiler ve ekonomik büyüme
• Firma düzeyinde dijital teknolojilerin yaygınlaşması ve etkileri
• Dijital dönüşüm için politikalar ve stratejiler

1. Türkiye’de dijital teknoloji sektörleri

• Dijital bilgiyi okuyan, saklayan, ileten ve işleyen tüm ürün, teknoloji, hizmet ve sistemleri, bu ürün ve teknolojilerin bileşenlerini, dijital bilginin (içerik) oluşturulması, dijital bilgi ve cihazların dağıtımını, kısacası, dijital bilgiye ilişkin tüm ürün, teknoloji, hizmet ve sistemlere yönelik faaliyetler

• Niçin “dijital teknoloji sektörleri”?
  • Nitelikli işgücü kullanan ve üretken sektörler
  • Gelir esnekliği yüksek
  • Yenilikçi
  • Yeniliklerin yaygınlaşması

1. Türkiye’de dijital teknoloji sektörleri

• Ekonomik faaliyetler (ISIC/NACE)
• Ürünler (mal ve hizmetler) (HS ve EBOPS)
• Teknoloji (IPS)
• İşgücü (ISCO)

1. Türkiye’de dijital teknoloji sektörleri

• Ekonomik faaliyetler (ISIC ve NACE sınıflamaları)
  • İmalat
    • Bilgisayar ve çevre elemanları
    • İletişim araçları imalatı
    • Tüketici elektroniği ve medya imalatı
    • Elektronik bileşenler
  • Hizmetler
    • Bilgi ve iletişim teknolojisi ekipmanlarının toptan ticareti
    • İletişim hizmetleri
    • Bilgisayar programlama hizmetleri
    • Veri işleme ve saklama hizmetleri
    • Onarım hizmetleri
    • İçerik ve medya hizmetleri

1. Dijital teknoloji sektörlerinde istihdam

1. Dijital teknoloji sektörlerinde istihdam

1. Dijital teknoloji sektörlerinde katma değer

1. Dijital teknoloji sektörlerinde katma değer

1. Dijital teknoloji sektörlerinde üretkenlik

1. Dijital teknoloji sektörlerinde üretkenlik

1. Dijital teknoloji personeli istihdamı

1. Dijital teknoloji ürünlerinde uluslararası ticaret

1. Dijital teknoloji ürünlerinde uluslararası ticaret

1. Dijital teknoloji ürünlerinde uluslararası ticaret

1. Dijital teknolojilerin geliştirilmesi

1. Türkiye’de dijital teknoloji sektörleri

• Dijital teknoloji sektörlerinin ekonomi içindeki payı artıyor (özellikle yazılımda)
• Dijital teknoloji sektörleri diğer sektörlerden daha üretken (ortalama iki kat)
• Dijital teknoloji personeli istihdamı toplam istihdamın yaklaşık %1’i düzeyinde
  • Dijital teknoloji personeli ücretleri diğer personelden ortalama iki kat daha yüksek
• Türkiye’nin dünya ticareti içindeki payı düşük (tüketici elektroniği hariç)
• Patent sayısında artış var, fakat uluslararası teknoloji işbirliklerine katılım yeterli değil

2. Dijital teknolojiler ve ekonomik büyüme

• Ülkeler arası karşılaştırma
• Dijital ekonomi - ekonomik büyüme ilişkisi (ülke düzeyinde panel veri analizi)

2. Dijital teknoloji ürünleri ihracatı ve ekonomik büyüme

2. Dijital teknoloji yenilikleri ve ekonomik büyüme

2. İnternet yaygınlığı ve ekonomik büyüme

2. Dijital teknolojiler ve ekonomik büyüme: Sonuçlar

1. Küresel ölçekte dijital teknoloji ürünleri ve ticaretinde köklü dönüşümler yaşanmaktadır. Bu dönüşümde belirleyici olan, Çin’in tüm dijital teknoloji ürünlerinde küresel ihracat payını artırmasıdır. Çin’in ihracat payındaki artış, 2010’dan sonra durmaya başlamıştır.

2. Çin’in tüm ürünlerde baskın üretici olmasına karşın, ABD, Almanya, Hollanda, İrlanda, Tayvan ve Kore gibi ülkeler ihracat paylarını ve rekabetçi güçlerini bir ölçüde koruyabilmişlerdir. Kore, tüm dijital teknoloji mallarında rekabetçi kalabilen tek ülkedir. Vietnam ve Polonya gibi bazı ülkeler ise son yıllarda dijital teknoloji ihracatında paylarını artırmayı başarmışlardır.

3. İrlanda ve Hindistan gibi ülkeler dijital teknoloji hizmetleri (bilgisayar hizmetleri) alanında en başarılı ülkeler olmuştur.

4. Uluslararası üretim yapısındaki hızlı dönüşüme karşın, dijital teknolojilerin geliştirilmesinde başat rolü gelişmiş ülkeler oynamaktadır (Japonya, ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, Hollanda). Bu altı ülkenin üçlü bilişim ve iletişim patentleri içindeki payı 2012’de yaklaşık %80’dir.

5. Dijital teknolojilerin yaygınlaşması ve ekonomik büyüme arasında pozitif ilişki vardır.

3. Girişimlerde dijital teknolojilerin yaygınlaşması ve etkileri

• Dijital teknolojilerin yaygınlaşma düzeyi
• Dijital teknolojilerin yaygınlaşmasını belirleyen etkenler
• Dijital teknolojilerin firma düzeyinde üretkenlik ve büyüme etkileri

3. Girişimlerde dijital teknolojilerin yaygınlaşması

3. Girişimlerde dijital teknolojilerin yaygınlaşması

3. Girişimlerde dijital teknolojilerin yaygınlaşması

3. Girişimlerde dijital teknolojilerin yaygınlaşması

3. Girişimlerde dijital teknolojilerin yaygınlaşması

3. Dijital teknoloji kümeleri: Faktör analizi

3. Dijital teknoloji kullanımını belirleyen etkenler

• Çalışan sayısı ++
• Göreli ücret ++
• Göreli sermaye yoğunluğu ++
• İhracat oranı ?
• İthalat oranı ++
• Yabancı firma ++
• Taşeron girdi oranı ?
• Taşeron çıktı oranı –
• Dijital teknoloji sektörü ++
• Yıl ++
• İstanbul ++
• Antalya ++
• Ankara –
• Gaziantep -

3. Dijital teknolojilerin üretkenlik etkisi

• Üretime yönelik teknolojiler ++
• Satışa yönelik teknolojiler ?
• Sosyal medya teknolojileri –

3. Dijital teknolojilerin üretkenlik etkisi

• İlgili teknolojiyi kullanan ve kullanmayan firmalar arası üretkenlik farklılığı
  • BT personel % 3.6
  • ERP % 2.21
  • CRM % 1.32
  • Genişbant mobil cihaz % 1.72
  • Kamu ile iletişim % -0.01
  • Bağlantı hızı +100MB % 2.38
  • Online sipariş alan % -2.46
  • EDI ile sipariş alan % -1.39
  • SCM % 0.86
  • Sosyal ağ % -1.70
  • Blog % -0.96
  • Multimedia % -4.80
  • Wiki % -3.08
  • Açık kaynak OS % 1.37
  • RFID % 2.54
  • Bulut bilişim % 1.48

3. Dijital teknolojilerin etkisi

• Hanelerde “üretken” dijital teknoloji kullanımı düşük düzeyde
• Girişimler tamamlayıcı dijital teknolojileri birlikte kullanıyor
• Girişimlerde “üretken” dijital teknoloji kullanımı düşük düzeyde
  • Altyapı Avrupa ortalamasında?
• Dijital teknoloji kullanımını olumlu etkileyen özellikler: Girişim büyüklüğü, işgücü niteliği (yüksek ücretler), sermaye yoğunluğu, ithalat yoğunluğu, yabancı firma
• Üretim ve satışa yönelik teknolojilerin üretkenlik ve büyümeye pozitif etkisi var

4. Dijital dönüşüm için politikalar ve stratejiler

• Türkiye’de durum
  • Dijital teknoloji sektörleri diğer sektörlerden çok daha üretken
  • Dijital teknoloji sektörlerinin payı küçük (OECD ülkelerine göre)
  • Yazılım son 15 yılda en hızlı büyüyen sektör
  • Üretkenliği artıran dijital teknolojilerin yaygınlaşma düzeyi düşük
  • “Satın alınabilirlik” (affordability) ve alt yapı açısından Türkiye’nin konumu görece iyi
• Dijital dönüşüm hızlı ve sürdürülebilir büyüme için bir fırsat

4. Firmalar için stratejiler

Tüm firmalar dijital dönüşümden etkileniyor, fakat herkes için geçerli bir model yok

İki strateji

• Savunmacı: Mevcut ürün ve süreçlerde dijital teknolojilerin kullanılması yoluyla ürün çeşitliliği ve/veya kalitesinin artırılması, maliyetlerin düşürülmesi, yeni satış kanalları yaratılması, müşteri sadakatinin güçlendirilmesi
  • “Olgun” dijital teknolojiler uyarlanacak
  • Bu pasif bir süreç değil
  • Üst yönetimin olayı sahiplenmesi ve vizyon oluşturması gerekli
  • Bilgi teknolojileri uzmanı istihdamı dahil gerekli kaynaklar ayrılmalı
• Yenilikçi: Dijital teknolojilerin yenilikçi ve yıkıcı özelliklerini kullanarak yeni ürünler, süreçler ve iş modelleri geliştirilmesi
  • Zımni bilginin artan önemi: “tecrübe” ve ihtiyaçları belirleme yeteneği
  • Yeni teknolojilerin ağ yapısı
    • Etkileşim - etkileşim içine girilmesi
    • Koordinasyon - teknoloji ve yenilik politikaları

4. Politikalar

• Politika tasarımı
  • Türkiye’nin dijital teknolojilerden mümkün olan en fazla yararı elde edebilmesi için kalkınma ve ekonomik büyüme sürecinde dijital dönüşüme odaklanan bütüncül bir kamu politikası ve bu politikayı uygulayacak bir kurumsal yapı
• Politika araçları
  • Altyapı ve çerçeve koşullarının sağlanması
  • Dijital teknolojilerin yaygınlaşması
  • Dijital dönüşümün sağlanması
    • Dijital teknoloji sektörlerine yönelik yapısal dönüşüm
    • Bu sektörlerin gereksinim duyduğu işgücünün yetiştirilmesi
    • Bu sektörlerin talep sürekliliğinin sağlanması
  • Yenilik kapasitesinin geliştirilmesi
    • Uluslararası yenilik ağlarına katılmak
    • Açık kaynak kod yazılım topluluklarında yer almak

4. Türkiye’nin önündeki seçenekler

• Mevcut durumun devam etmesi (“business as usual”)
  • Türkiye’nin rekabet gücünün zayıflaması, uluslararası işbölümünde gelişmekte olan ülkelerin gerisinde kalması
• Dijital teknolojilerin mevcut sektörlerin üretkenliğini artıracak şekilde yaygınlaştırılması
  • Dijital teknolojilerin yaygınlaşmasını sağlayacak politikaların kısa zamanda tasarlanması ve etkin şekilde uygulanması, Avrupa’nın “üretim üssü” olarak uluslarası işbölümündeki konumunu koruması, gelişmiş ülkeler ile aradaki farkın korunması
• Dijital dönüşümün sağlanması
  • Dijital dönüşümü hedefleyen bütüncül ve yenilikçi politikaların uygulanması, dijital teknolojilerin yaygınlaşması ve dijital sektörlerin gelişmesi, uluslararası işbölümündeki konumun iyileşmesi, hızlı ve sürdürülebilir büyüme

4. Türkiye’nin önündeki seçenekler

Türkiye açısından en uygun olan üçüncü seçeneğin gerçekleştirilmesi için

• Nitelikli işgücünün oluşturulması
  • Türkiye’de bilişim teknolojileri uzmanlarının toplam istihdam içindeki payı %1.06. OECD ortalaması %3.64, Finlandiya %6.24
• Fiziki altyapı ve sabit sermaye yatırımlarının önemli ölçüde artırılması
• Bu dönüşümü sağlayacak tutarlı strateji ve politikaların sistemli ve sürekli uygulaması

Teşekkürler

Raporun tam metnini www.tusiad.org adresinden temin edebilirsiniz.