Cancri 55 e: Bir Lav Dünyasındaki İklim Örüntüsü (Günün Gökbilim Görüntüsü / APOD)
Bu yazı ilk olarak ODTÜ Amatör Astronomi Topluluğu'nun (ODTÜ AAT) gokyuzu.org web sayfasında yayınlanmıştır.
Kaynak: NASA APOD
İllüstrasyon telifi: NASA, JPL-Caltech, Spitzer Uzay Teleskopu
Süper-Dünya Cancri 55 e'yi neden ziyaret etmek isteyesiniz ki? Bir kere gezegenin aşırı sıcak iklimi caydırıcı olurdu, hele ki bu dünyada sabahların taze lav akıntıları getirebildiği düşünülürse... 2004'te keşfedilen Cancri 55 e gezegeni, Dünyamızın iki katı çapa ve 10 katı kütleye sahip. Gezegen bizden 40 ışık yılı uzaklıktaki Güneş benzeri bir yıldızın etrafında, Merkür'ün yörüngesinden bile daha içeride dolanmakta: O kadar yakından ki kütleçekimsel olarak kilitlenmiş durumda, yani tıpkı Ay Dünya'nın etrafında dönerken olduğu gibi yörüngesinde dolanırken hep aynı yüzü yıldıza bakıyor. Astronomlar geçenlerde Spitzer Uzay Teleskopu'nun kızılötesi gözlemlerini kullanarak ötegezegenin sıcaklık değişimlerini ölçtüler. Bu gözlemleri göz önüne alarak, Cancri 55 e'nin bir dönüşünün nasıl görüneceği hakkında bir sanatçı akıllı tahminlerde bulunup bu videoyu hazırladı. Videoda gezegenin tamamen aydınlık olduğu tam evre [“dolun-gezegen”] ve Dünya'nın görüş hattına yakın geçerkenki yeni (karanlık) evre tasvir edilmiş. Cancri 55 e'nin üzerindeki kırmızı bantlar gezegenin üzerinde akıyor olması muhtemel lav bantlarını gösteriyor. Cancri 55 e'nin yakın zamanda yapılan yoğunluk tayini, gezegenin Güneş Sistemimizin iç gezegenlerinde olduğu gibi başlıca oksijenden değil, karbondan oluştuğunu gösterdi. Bu yüzden Cancri 55 e'yi ziyaret etmenin bir nedeni çekirdeği üzerine çalışmak olabilirdi, çünkü gezegenin muazzam iç basıncı çekirdekte bulunan karbonu koca bir elmasa çevirmeye yeterli olabilir.