Basılı materyaller uzaktan eğitimin başladığı zamandan beri kullanılmaktadır ve uzaktan eğitimde kullanılan diğer iletim yöntemleri için de temel oluşturmaktadır. Tarihteki ilk uzaktan verilen dersler basılı malzemenin öğrenciye posta yoluyla gönderilmesi sayesinde yapılmıştı. Teknolojik gelişmeler uzaktan ders veren eğitimciye ders iletiminde kullanabileceği çeşitli araçlar sağlamış olsa da, basılı materyal kullanımı tüm uzaktan eğitim programlarında yaygın kullanımını sürdürmektedir.

Basılı materyalin avantajları

• Doğallık: Basılı malzemeler her ortamda ve çok kapsamlı araçlara gerek duyulmadan kullanılabilir.
• Öğretimsel açıklık: Kullanılan iletim yöntemi dersin içeriğini öğrencinin dikkatini çekecek şekilde zenginleştirilmelidir. Yöntem ve içerik birbiriyle karşılaştırılmamalıdır. Öğrencinin iyi bir okuyucu olması durumunda, basılı malzemeler en iyi öğretim malzemesidir.
• Kışkırtıcı olmamak: Birçok öğrenci için okumak ikinci özellikleridir. Bunun sonucunda, okumaktan sıkılıp dikkatlerini kaybetmeden ders içeriğine odaklanabilirler.
• Kullanım kolaylığı: Sadece okuma için yeterli ışığın sağlanması ile basılı malzemelerin zaman ve yer sınırlaması olmadan ve elektrik, özel tasarlanmış sınıf, bilgisayar gibi ek donanımlara gerek duyulmadan kullanılması mümkündür. Kolay taşınabilir olması özellikle kırsal kesimde yaşayıp ileri teknolojiden uzak olan öğrenciler için önemlidir.
• Tekrar ve başvuru kolaylığı: Basılı materyaller(BM) öğrenci merkezlidir. Bu nedenle öğrenci gerekli gördüğü ya da özel ilgi gerektiren bölümlere dikkat gösterip bildiği bölümleri hızla geçebilir.
• Maliyet uygunluğu: BM diğer öğretim araçlarına göre hazırlama maliyeti en az olandır. Ayrıca çoğaltma kolaylığı ve çoğaltma maliyetinin az olması da önemlidir.
• Hazırlama ve yeniden düzenleme kolaylığı: Elektronik ortamdaki öğretim malzemelerinin teknik karışıklığı ile karşılaştırılınca, BM'lerin yazımı ve yeniden düzenlenmesi kolay ve ucuzdur.
• Zaman uygunluğu: BM hazırlanmasında üreticinin ilk hedefi teknik özellikler değil içeriktir.

Basılı materyalin kısıtlamaları

• Gerçeğin kısıtlı görüntüsü: Kelimelere bağlı olunmasından dolayı BM'ler gerçek hayattaki olayların sözsel taklitleridir. Art arda gelen resim ve fotoğraf kullanımı dışında BM'de hareket oluşturmak mümkün değildir. Birçok çalışmanın sonucunda görülmüştürki bm ile verilen dersleri başarıyla tamamlamak için öğrenci motivasyonunun yüksek olması gerekmektedir. Düzenli bir öğretim tasarımının yardımıyla pasif durumdaki öğrenciyi teşvik ederek bmdeki pasiflik özelliğini aşmak mümkündür. Ancak, bir kitabı okumak veya yazılı bir alıştırma üzerinde çalışmak için gerekli motivasyon TV programı seyretmek veya öğretmenle sesli bir ortamda diyalog kurmak için yeterli olandan fazladır.
• Karşılıklı etkileşim ve dönütler: Öğrenci-öğretmen arasında bir etkileşim olmadıkça hangi sistem kullanılırsa kullanılsın öğretim sıkıntısı yaşanır. BM'ler pasif ve birey yönetimlidir. Dönüt sağlanmış BM'lerde bile, öğrencinin yanıtların bulunduğu bölüme geçmesi engellenemez.
• Okuma yeteneğine bağlılık: Okuma yeteneklerindeki eksiklik öğretimsel yönden en iyi basılı öğretim malzemesinin bile başarılı olamamasına yol açabilir. BMnin başarılı olması bu eksikliğin aşılmasına bağlıdır.

Basılı Materyal Türleri

• Ders kitapları: Geleneksel yöntemle verilen derslerde olduğu gibi ders kitapları uzaktan eğitim yöntemiyle verilen derslerin çoğunda birincil kaynak olarak kullanılır. Her ders kitabının kullanım için gözden geçirilmesi ve eleştirilmesi sonucu onay alması gerekirken, öğrenci-öğretmen arasında bir bağ bulunmadığı durumlar için kitap onaylarının daha dikkatli yapılması gereklidir.
• Çalışma rehberleri: Uzaktan eğitim yapan öğretmenler tarafından konu ile ilgili notları, alıştırmaları, okumaları ve ek kaynakları öğrenciye bildirmek için kullanılırlar.
• Alıştırma kitapları: Uzaktan eğitimde alıştırma kitapları öğrenciye etkileşimli bir yolla konu içeriğini anlatır. Genellikle, konunun kısa bir özeti (konuya giriş), tamamlanacak içerik, anlatılan konu hakkında bir ya da daha fazla alıştırma ve kişinin kendini değerlendirmesi için (cevap anahtarıyla) bir sınav bulunur. Ayrıca, öğrencinin gerektiği zamanlarda öğretimin gerekli noktalarına döndürülmesi öğretimde düzeltmeyi de sağlar.
• Ders programı: Uzaktan eğitim yöntemiyle verilen birçok dersin temelinde kapsamlı olarak hazırlanmış ders programı yatar. Bu ders programında dersin amaç ve hedefleri, öğrenciden beklenen başarı, öğrenciye verilecek ödevler, ünitelerle ilgili ek kaynaklar, notlandırmanın nasıl yapılacağı ve işlenecek dersin günlük özeti bulunur. Ders programının öğretmenle günlük haberleşme imkanı bulunmayan öğrenciye yardımcı olabiilmesi için mümkün olduğunca kapsamlı ve tamam olması gerekmektedir.
• Örnek olaylar: Hayal gücünün iyi kullanılarak yazılması durumunda, örnek olaylar çok başarılı öğretim aracı olabilir. Aslında, örnek olaylar genellikle yazının sınırlamaları dahilinde tasarlanır ve öğrencileri kendilerini olayın içindeymiş gibi görmelerini ve bu sayede hayal güçlerini canlandırmayı amaç edinir. Birçok örnek olay konu içeriğine bağlı bir senaryo izler. Sorular sorar, çeşitli çözümler üretir ve öğrenci kitabın farklı bölümlerine gönderilir. Bu bölümlerde değişik seçeneklerden kaynaklanan sonuçlar görülür.

Basılı materyaller için öğretim tasarımı
Yazının tek yönlü bir iletişim ortamı olmasından dolayı, uzaktan eğitimde kullanılan basılı materyallerde karşılaşılan en büyük sorun etkileşim miktarını en üst düzeye çıkaracak şekilde öğretim tasarımı yapmaktır. Şu noktaların dikkate alınması gerekir:

• Yazı türü. Misanchuk (1994)'e göre uzaktan eğitim veren eğitimciler öğretim materyali hazırlarken, makale yazarken kullandıkları dil yerine konuşurken kullandıkları dili kullanmalıdırlar. Öğretim materyali hazırlamakta kullanılabilecek önerileri şunlardır:
  • Kısa cümleler kullanın.
  • Bileşik cümleler kullanmaktan kaçının.
  • Bir cümlede birden fazla bilgi vermekten kaçının.
  • Etgen yapıyı kullanın.
  • Kişi zamirlerini kullanın.
  • Birbirine eş terimleri paralel tutun.
  • Şartları ayrı ayrı sıralayın.
  • Çift negatif kullanmaktan kaçının.
  • Tanıdık gelen örnekler kullanın.
  • Konuşurmuş gibi yazın.
  • Gereksiz ve zor anlaşılan kelimeler kullanmayın.
  • Teknik terimleri sadece gerekli olan yerlerde kullanın.
  • Cümleler ve paragrafları mantıksal bir sıraya dizin: Önce çoğunluğu etkileyenler, sonra daha azınlığı etkileyenler; önce genel, sonra özel.
  • Kültürel ve cinsel kavramlara girmeyin.
• İçeriği yazmadan önce içeriği nasıl hazırlayacağınıza odaklanın.İçerik yazımından önce tamamlanması gereken konuyu ana hatlarıyla yazın. Öğretmen plan, hazırlama ve yazma safhalarını aynı anda tamamladığı için basıl ımateryaller sadece kelimelerden oluşan metinler olmaktadır. Bunun yerine, belirlenen amaç ve hedeflere bağlı kalarak içeriği hazırlayın. İlk olarak, düzenli bir şekilde konuların akışını ayarlamaya odaklanın. Sonuç olarak konu içeriğinin rahatlıkla yazılabileceği iyi planlanmış bir taslak ortaya çıkar.
• Ders tanıtımı hazırlayın. Misanchuk (1994) yazılı bir ders tanıtımının uzaktan eğitim alan öğrencinin ilk göreceği şey olduğunu belirtir. Ders tanıtımı öğretmen hakkında özgeçmiş bilgisi, dersin taslağı, amaç ve hedefleri, ders kitabı ve yardımcı kaynak listeleri, ve ödev, sınav ve notlandırma hakkında bilgiden oluşabilir.
• Kararlı bir yapıda kalın. Öğrenicinin bilinmeyene karşı olan merakı öğretimsel yaklaşımdaki kararlılıkla azaltılabilir. Etkili bir yapı hazırlayıp ona bağlı kalın. Uygun başlık ve alt başlıklar kullanarak okuyucuyu materyal içerisinde görsel yönden yönlendirin.
• Advance organızer kullanın. Advance organızerlar yeni malzemeyi öğrencinin önceki bilgi ve bilişsel yapısıyla ilişkilendirmekte kullanılır. Takip eden öğretim materyalinden daha genel ve soyut yapılarda olmalı ve öğrencinin farklı bölümler ve konuları birbirleriyle ilişkilendirmesine yardımcı olurlar. En genel fikirleri dersin başına koyun ve sonra daha detaylı konulara geçin.
• Örnek ve benzetmeler kullanın. Geleneksel sınıf ortamında, öğretmenler doğaçlama olarak öğrencilerin öğrenme güçlüğü çekmelerini önlemek için örnekler ve benzetmeler kullanırlarlar. Uzaktan verilen derslerde öğretmen-öğrenci arasında bu şekilde bir etkileşim olamadığı için yazılı materyallerin içinde mümkün olduğunca fazla örnek kullanın. Aynı zamanda, bu örneklerin farklı yaş, kültür, deneyimlere hitap etmesine de özen gösterin.
• Soru ekleyin. Yazılı materyal içerisinde bulunan sorular öğrencinin konuyla daha ilgili olmasına ve öğrenciyi teşvik etmeye yarar. Sadece gerçekleri ezberletmeyi değil konunun tümüyle anlaşılabilmesini amaçlayan sorular kullanın.
• Terimler sözlüğü ekleyin. Bir sözlük, döküman içerisinde geçen tüm yeni ve teknik kelimeleri içerir. Öğretim materyali içerisinde sözlükte bulunan kelimelerin koyu, vb gibi farklı bir şekilde yazarak belirtilmesi öğrenciler açısından yararlı olur.